By L.Thanmawia Pajamte
A’n khattawkin Barak Valley Hill
TribesDevelopment Council thu hi ka ziek hlak a. Council fe indiknaw
lei le a tuortu mipui lunginsietleia ka ziek hlak a nih. Ka ziek zat
hintuhai theida mani chu ka kai zie ti chu ka’nhriet. Tulai chu
politics, Kohrana le Pawl-ahthudik hriltu le ziektu chu an tuitla naw a,
ditnaw le ban an ni hlak. Chuleiin thudik hrille ziek hi min an
ngam naw ding hrim a nih. Hotu indiknaw le tlak nawhai khawm min an
hrietzing sa khawmin tangka sum le nina ditleiin min an tlawn hlak a lo
ni si a!
Barak Councila hin 1996-1998 chen PuT. Sangkhum a Chairman a. Kum 1999-2010chen, kum 11 sung Pu Ngursunthang a
Chairmana. Kum 2006 a inthawk khan a sung a’nnge zuol a. Asan
chu Council sum tlawmtekawngkarah corruption a hluor deu deuva. A
Chairman takin hnam hmangaina, hnampolicy, vision, plan & proposal a
neinaw a, a taima naw lei niin mipuiin an intum a. Hiengthu hi sawrkar
nakawra a lut rawn ta leiin tumkhat lem chu Council chu re-constitute
niin, Chairman dingin Pu B. Hmar (Upa Bawisuok)sawrkarin a hung ruot a.
Amiruokchu PuSunthang-in High Court-ah injunction a thawa, Minister D.P.
Goal zarin a la hung Chairmannawk hram a. Hi case thawnaa hin staffhai
hlaw thla khat seng kat pek an nih. Hieng sa khawm hin that, fimkhur le
indik an tum chuong nawh.
Kum
2010 in Council chu lirpui anginan hning ta a. Hotuhaiin tu thurawn
khawman lak
ngai naw a, tu hril khawm an lak ngainaw leiin Hnam thuoituhai lungril
chu a sawlthei hle. Mi hi “Invet. I hriet nawh” an ti hlak.Chuleiin
Council hi se in, Hotuhai khawmlungina intang awm hrim an nih.
Ienglaikhawma
Barak Dev. Council leSinlung Dev. Council haiin an buoipuitak chu
‘Chairman inchu le member ni tum’ a ni tak. Barak Councila hin Hmarhai
inthuruol nawlei le Hotuhai indiknaw leiin ham danghai anhung var tiel
tiel a. Chairman inchu nachanghre ngawhaiin an hung hriet ta a.
Chairmanthlak nuomum ta si, inthuruol thiemnaw chunhnam dang Chairman el
thei ding an ni si.
Hnam
thuoituhai inlau ang ngeiin hnam dangan hung Chairman ta ngei ngei a!
ChairmanPu Sangkhum chu sawrkar ruot ni lovinCouncil member-haiin
Chairman Incharge-ina ruot a. Chairman thar thlang dingin Memberruol
Guwahati-ah Sept. 30, 2011 khan an fe a, amiruokchu an la thlang thei hri nawh.Hun sawtnawte-ah thlang ni dinga ring a nih.
Chairman
inchu chu Hmar mi 3, Pu Thawma Neitham, Pu Sunthang le Pu Sangkhuman
nih. Tuhin Council member 23an um a. Chu laia chun Pu Thawma’n 17
akapchar a, a dang po chu Pu Sunthang le Pu Sangkhum-in an insem ni awm a
nih.
Hnam
danghaiin Chairman an contestnaw leiin tuta tum chu Hnam ta dingin hun
tha a nih. Pu Sangkhum hi Vice-Chairmanalungawi sien. Pu Sunthang chu
upa, mawngrik tah, kum 11 zet lo Chairman tah, hmingse tak lungin
vawihni intang tah, case riktakawr zing a ni leiin Chairman um tanaw
sien. Anni pahni hin ‘Hnam spirit’ neiin tlangvalthar, mawng zang le
suongum thar hungsuok Pu Thawma hi thlawpin Chairman sien. Anni
seniorhai hin advice pein guide hai sien. Chuongchun Council hi la hung
tha thei dinginmipui chun an ringin an beisei a nih.
Council
memberhai hril dana chun Pu Sangkhum chu Ram le Hnam hmangaina
leiChauvin Vice-Chairmana lungawi ding le Pu Thawma chu Chairman a ni
khawm pawia tinaw niin a hril. Chu chu a ni thei tak takchun Hnam ta
dingin thil lawmum tak ning atih.
Pu
Sunthang ruok chun Pu Sangkhum or Pu Thawma hai an Chairman nek
chunCouncil re-constitute thaw ding le chu chua theinaw a ni chun hnam
dang an Chairmanel khawm pawi a tinaw a. Council sumkhawm lasuok thei lo
dinga hren tlat dan dingngaituoin hma a lak niin Member hai chun an
hril.
Tuhin
an buoi leiin 2011-12 Councillakh 136 chu laksuok thei
lovin a um ta zinga nih. Mipui le Council thawktuhai chu an beia dawng
ta em em. A Chairman tak Pu Sunthanga chebuoi lei le sum hmangna
utilizationcertificate a hun taka a submit theinawleiin 2010-11 sum
tamtak chu a liem (lapse) ta bawk a nih. Tuta sum khawm hi an fel
vatnawchun a lapse nawk ding a nih.
Chun,
hi Council Memorandum of Settlement(MoS) a chun Council member
dinghaichu Jhumland Area sunga mi ni dingaziek a nih. Chu Jhumland
Permission Areachu Hmarhai ram po hi a nih. Council Hotuhaiinsukbuoi
insukbuoi lovin hi MoS dam hisirsana hmangin Hmarhai kuta hi Council
hisie zing thei dan ding khawm lo ngaituo haisien a tul lem. Tu hlak hin
an pelsawl zo angan ta si a.
Hi
Council hin sum kuo pur thei a hau el. Ministry, Deptt., NEC., NGO,
Corporation,Bank, Tribal Dev. Fund dang dang State leCentral level a
dawr ding a hau. ChuongchuHotuhai hin an hriet naw manih, an nuor peipei
manih chu ning a tih. Council fund tlawmtekhawm hi a hun taka an nawr
dawk peinawh. Saku ser til nghakin an nghak a. A tilphaleh a
challienhaiin an puthmang a, hmunkilkhawra an fakzo hlak. Hotu tha le
taimachun mipui hmasawnna ding sum an huoiluta, ani khawmin an fak ve
thei a; chu chu khawvel dan a nih. Mipui khawmin an hrietthiemhlak.
Tuta Council Chair an
inchu hi “MusicalChair Inchu,” a thung nuhnung hnung Chairchang an ni ang deu hi an ni el thei.
- Hmasawnna Thar, 11, Oct, 2011